Tiêu chảy là bệnh rất phổ biến ở trẻ em, là nguyên nhân hàng đầy gây bệnh tật và tử vong cho trẻ. Ở các nước đang phát triển, người ta ước tính có tới 1,3 ngàn triệu lượt trẻ em bị tiêu chảy và 4 tiệu trẻ em dưới 5 tuổi hàng năm chết vì tiêu chảy. Trong đó 80% tử vong xảy ra ở trẻ dưới 2 tuổi. Tiêu chảy là nguyên nhân hàng đầu gây suy dinh dưỡng, ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của trẻ.
Để rút ngắn thời gian tiêu chảy, giảm bớt tỷ lệ suy dinh dưỡng và tử vong, chế độ dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò quan trọng.
Chế độ ăn khi trẻ bị tiêu chảy:
Mặc dầu trong thời gian bị tiêu chảy cấp, quá trình hấp thu thức ăn có giảm hơn bình thường, nhưng vẫn hấp thu qua ruột 60%, do vậy trong suốt quá trình tiêu chảy cần cho trẻ ăn đủ khẩu phần, không được bắt trẻ nhịn, kiêng khem, thì trọng lượng cơ thể sẽ tiếp tục tăng với tốc độ gần như bình thường. Nếu không ăn đủ khẩu phần trẻ sẽ bị sụt cân dẫn đến suy dinh dưỡng. Theo bác sỹ Lê Thị Hải - trưởng phòng khám dinh dưỡng - Viện dinh dưỡng Quốc gia, những thực phẩm sau nên và không nên dùng khi trẻ bị tiêu chảy:
Các thực phẩm nên dùng khi trẻ bị tiêu chảy:
- Gạo (bột gạo), khoai tây
- Thịt gà nạc, thịt lợn nạc, cá nạc
- Sữa đậu tương (đậu nành), sữa chua, sữa có ít hoặc không có lactoza.
- Dầu thực vật
- Cà rốt, hồng xiêm, chuối, táo.
Tùy theo lứa tuổi và chế độ ăn của trẻ trước khi bị tiêu chảy để sử dụng chế độ ăn thích hợp.
Các thực phẩm không nên dùng khi trẻ bị tiêu chảy:
+ Các loại nước giải khát công nghiệp, các loại thức ăn có chứa nhiều đường vì những thức ăn này có thể làm tăng ỉa chảy. Do tăng áp lực thẩm thấu trong lòng ruột kéo nước trong tế bào vào lòng ruột.
+ Tránh dùng các loại thực phẩm có nhiều xơ hoặc ít chất dinh dưỡng như: Các loại rau thô (măng, rau cần), tinh bột nguyên hạt (ngô, đỗ) khó tiêu hóa.
+ Trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi đang bú mẹ: Tiếp tục cho bú bình thường và tăng số lần bú. Vì sữa mẹ vẫn được dung nạp rất tốt khi bị tiêu chảy, cho trẻ bú mẹ trẻ ỉa ít hơn, nhanh khỏi hơn, do sữa mẹ chứa đường an pha lactoza nên vẫn được hấp thu rất tốt khi bị tiêu chảy. Nếu trẻ không có sữa mẹ thì cho trẻ ăn sữa bò hoặc sữa bột mà trước đó trẻ vẫn ăn nhưng phải cho ăn ít một và ăn nhiều bữa trong ngày.
+ Trẻ từ 6 tháng tuổi: Ngoài sữa mẹ và sữa thay thế như trên cần cho trẻ ăn thêm nhiều lần và từng ít một các thức ăn giầu chất dinh dưỡng như thịt nạc, cá nạc, trứng, sữa... và cho thêm một ít dầu, mỡ để tăng thêm năng lượng của khẩu phần. Nếu trẻ được ăn sữa bò và ngũ cốc và rau đun chín nhừ cũng không gây tăng lượng phân bài tiết, nếu chỉ ăn sữa bò đơn thuần hoặc sữa công nghiệp có thể gây tăng khối lượng phân. Thức ăn cần mềm, nấu kỹ, cho ăn ngay sau khi nấu để đảm bảo vệ sinh giảm nguy cơ bội nhiễm, nếu phải cho trẻ ăn những thức ăn đã nấu sẵn thì cần phải đun lại trước khi cho ăn. Cho trẻ ăn thêm quả chín hoặc nước quả như: chuối, cam, xoài, đu đủ, hồng xiêm... để tăng thêm lượng kali, btacaroten, vitamin C...
- Số lượng thức ăn: cần khuyến khích trẻ ăn càng nhiều càng tốt, trẻ nhỏ cho ăn 6 lần/ ngày hoặc nhiều hơn
- Sau khi khỏi tiêu chảy, để giúp cho trẻ hồi phục nhanh và tránh suy dinh dưỡng cần cho trẻ ăn thêm mỗi ngày 1 bữa trong 2 tuần liền.
Hà Lan
Tổng hợp